HOOGLERAAR FINANCIËLE ECONOMIE: CORONACRISIS ZAL LEIDEN TOT MEER WELVAART EN VERNIEUWING!!

Hoe draconisch de maatregelen van de regering ook zijn om uit de coronacrisis te komen, uiteindelijk zal deze crisis leiden tot vernieuwing. Dat is de stellige overtuiging van Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan de Universiteit van Tilburg. Zijn visie sluit aan op de uitslag van het Nationaal Ondernemers Onderzoek, waarin ondernemers in het mkb aangeven dat innovatie hoog op de agenda staat én blijft staan.

Door de maatregelen die de overheid tot nu toe heeft genomen in de crisis wordt de economie hard geraakt. Hoe kijkt u daarnaar als econoom?

Ik vind dat het kabinet een goede, evenwichtige afweging maakt tussen gezondheid en economie. Het virus kan de kop weer opsteken op langere termijn. De vraag is dus: hoe houd je het beheersbaar? Het probleem is het gedrag van mensen. Dat is moeilijk beheersbaar. Je ziet dat 95 procent zich eraan houdt. Maar die 5 procent trekt zich nergens iets van aan.

Als de maatregelen nog lang duren, krijgen we waarschijnlijk wel met een flinke recessie te maken.

Ik wil echt waarschuwen voor paniekgedachten, voor doemdenken. Deze crisis leidt tot een recessie, maar geen depressie. Wat heel belangrijk is om in het oog te houden is dat dit geen systeemcrisis is, zoals die van 2008. Dat was een crisis waarbij banken in de problemen kwamen. Een systeemcrisis duurt heel lang, het kan wel acht tot tien jaar duren om daarbovenop te komen. Deze crisis wordt veroorzaakt door een externe factor. Die is tijdelijk. Ook hebben de overheid en grote bedrijven heel veel reserves.

Tijdelijk of niet, de crisis heeft grote gevolgen voor het bedrijfsleven.

Jazeker. Deze crisis zorgt voor een enorme disruptie voor alle sectoren. Er zullen bedrijven gaan verdwijnen. Maar zoals de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter zei: je hebt disruptie nodig om tot werkelijke vernieuwing te komen. En vernieuwing is uiteindelijk de enige bron om vooruit te komen. Zo heeft de kredietcrisis van 2008 bijvoorbeeld de banken enorm vernieuwd. Die zijn daardoor volop gebruik gaan maken van internet. Dat was al wel aanwezig, maar het werd nog niet voldoende gebruikt.

Je ziet nu dat hogescholen en universiteiten ook veel meer online doen. De technieken waren er al, maar ze werden niet gebruikt. Het MIT (Massachusetts Institute of Technology, red.) loopt daarmee al ver vooruit: het heeft zijn verdienmodel op online gebaseerd met online cursussen all over the world .

Ik wil echt waarschuwen voor paniekgedachten, voor doemdenken. Deze crisis leidt tot een recessie, maar geen depressie.

Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie Universiteit Tilburg

Robotisering, digitalisering, artificial intelligence

Iedereen is op zoek naar een nieuw verdienmodel. Kijk alleen al naar de horeca. Vroeger was het ondenkbaar om te laten bezorgen. De marges zijn gering, daar zijn we het over eens. Maar het is een verdienmodel. Het bezorgen van boodschappen thuis, online shoppen, het heeft een enórme vlucht genomen. Als je ziet wat robotisering, digitalisering en artifical intelligence (kunstmatige intelligentie, red.) doen voor de logistiek. Een robot wordt niet ziek. De technieken waren er al, maar krijgen nu een enorme boost.

We horen van alle kanten dat we afstevenen op een flinke recessie. U lijkt het niet zo zwaar in te zien.

Ik vind dat veel dingen, positieve zaken, onderbelicht blijven. Los van vaccins en virologen: deze crisis is een tijdelijke affaire, geen systeemcrisis waarbij het jarenlang duurt voordat het weer opgelost is. De crisis creëert voor iedereen mogelijkheden op lange termijn. Deze situatie brengt instincten naar boven bij mensen. Ze gaan op zoek naar hoe ze kunnen overleven. De coronacrisis zal enorme gevolgen hebben voor de verdeling van de welvaart tussen sectoren. Er gaan bedrijven verdwijnen, andere bedrijven groeien. Maar uiteindelijk zal deze crisis alleen maar leiden tot meer welvaart en een betere samenleving.

Denkt u dat de coronacrisis leidt tot een 1,5 metereconomie?

Nee, dat denk ik niet. Nu moeten we 1,5 meter afstand houden om te voorkomen dat we ziek worden, maar op het moment dat er een vaccin is, is het niet meer nodig.

Focus op innovatie, vernieuwing

De visie van Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan de Universiteit van Tilburg, sluit nauw aan op de uitslagen van het recente Nationaal Ondernemers Onderzoek. Daaruit blijkt vooral dat bij ondernemers in het mkb innovatie hoog de agenda staat én blijft staan: 52 procent geeft aan dat de coronacrisis geen invloed heeft op lopende innovatieprojecten, bijna de helft (44 procent) ziet in het feit dat de werkzaamheden minder worden, juist ruimte voor innovatieprojecten.

Deze percentages geven het onderscheid aan tussen de situatie zoals het is én hoe we er mee omgaan. Dat laatste is beheersbaar. Twee miljoen ondernemingen telt ons land, we zijn een handelsnatie, en als er iets opgelost moet worden, nieuwe ideeën nodig zijn, dan gaan we schakelen. Dat blijkt duidelijk uit ons onderzoek,” vertelt Gerard van den Broek, directeur bij De Ondernemer.

Coronacrisis doet ontwikkelingen versnellen

Ruim 1300 ondernemers hebben meegedaan aan het Nationaal Ondernemers Onderzoek, dat in opdracht van De Ondernemer werd uitgevoerd door Markteffect.

Van den Broek: De coronacrisis doet ook ontwikkelingen versnellen. Kijk naar het faciliteren van thuiswerken. Bedrijven die digitalisering voor zich uitschoven, doen dat nu wel. 32 procent van de ondernemers geeft aan direct te hebben geïnvesteerd in faciliteiten voor thuiswerken, 33 procent onderzoekt bovendien welke processen er verder nog kunnen worden gedigitaliseerd. Ook daar wordt geïnnoveerd.

Ine Cup (ED) 26 april 2020